Fonksiyonel Hareket Analizinin Güncel Uygulamaları: Sistematik Derleme

Abstract

Fonksiyonel hareket analizi [functional movement screen (FMS), insanın hareket kalitesini değerlendirmek için kullanılan bir araçtır. Araştırmanın amacı, FMS için normatif değerler oluşturarak, FMS’nin güvenirliliği, geçerliliği, sakatlık tahmini, antrenman etkisini ve durum tespitini inceleyip, yapılan araştırmalarla ilgili bir derleme sunabilmektir. Veri toplama yöntemi olarak, elektronik veri tabanları kullanılarak araştırma yapılmıştır. Tanımlanan çalışmalar, dâhil etme kriterlerini doğrulamak için eleştirel analiz ve ön yargı değerlendirilmesinden sonra ayrıntılı olarak gözden geçirilmiştir. Tanımlanan 154 çalışmadan güvenirlilik (13), geçerlilik (5), sakatlık tahmin değeri (14), durum tespiti (50) ve antrenman etkisini (12) inceleyen çalışmalardan 94’ü derlemeye dâhil edilmiştir. FMS interrater ve intrarater güvenirliliği için; 7 çalışmada mükemmel (ICC=0,97; ICC=0,96; ICCInter= 0,98; ICCIntra=0,92; ICC=0,90), 5 çalışmada iyi (ICCInter=0,88; ICCintra=0,75; 0,89; ICCInter=0,76; ICCIntra=0,74; ICCintra=0,80 ve 81) ve 1 çalışmada zayıf (ICCInter=0,29; ICCIntra=0,6) bulunmuştur. FMS geçerliliği için incelenen 5 çalışmada, uygulanan farklı 7 alt testte, farklı değerlendirmeler ve önerilerde bulunulmuştur. FMS sakatlık tahmin değerlerinde incelenen 14 çalışmada, FMS sakatlık risk değeri (%95CI, <14) için 14 puanın altındaki değerlere sahip katılımcıların, sakatlık riskine sahip olduğu bulunmuştur. Antrenmanın FMS değerleri üzerine etkisini inceleyen 12 araştırmanın 9’unda, ilgili değerlerde anlamlı artışlar görülmüştür. Durum tespiti araştırmalarında ise değerlendirilen 50 araştırmada karşılaştırılan değişkenlerde (motorik beceri, antropometrik değerler, branş performansları, sakatlık geçmişi, cinsiyet, obezite, rehabilitasyon süreci) FMS değerlerinin, genelde doğru orantılı ve anlamlı şekilde etkin olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, FMS ve benzeri postür analiz değerlendirmelerinin, hem performans hem rehabilitasyon hem de durum tespiti olarak alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.