Güncel Yüksek Şiddetli Aralıklı Antrenman (High Intensity Interval Training- HIIT) Uygulamalarının Kardiyovasküler- Metabolik ve Performans Yanıtları: Sistematik Derleme

Abstract

Modern toplumda bir norm hâline gelmiş olan hareketsizlik, birçok hastalık için risk faktörüdür. Fiziksel aktivite ve egzersiz için birçok engel bulunmakta olup, başlıca sebebi zaman eksikliğidir. Yaygın metabolik hastalıkların tedavisi ve yönetiminde rol oynayan egzersiz, sağlıklı yaşamın temel prensiplerinden biridir. Daha kısa egzersiz ve dinlenme süreleriyle uygulanan antrenman birimleri, aerobik fitness gelişimi için gelecek vaat eden bir egzersiz stratejisidir. Sağladığı kardiyovasküler, metabolik ve fiziksel yararları ile evrensel bir antrenman seçeneği olabilir. Bu derlemenin amacı, yüksek şiddetli aralıklı antrenman (HIIT) etkilerini; kardiyovasküler, metabolik ve performans yanıtlarıyla değerlendiren yapılmış araştırmalarla ilgili bir sistematik derleme sunabilmektir. Veri toplama yöntemi olarak, elektronik veri tabanları kullanılarak araştırma yapılmıştır. Tanımlanan çalışmalar, dâhil etme kriterlerini doğrulamak için eleştirel analiz ve önyargı değerlendirilmesinden sonra ayrıntılı olarak gözden geçirilmiştir. HIIT ve kardiyovasküler sağlıkla ilgili incelenen çalışmalarda, maksimal oksijen tüketim kapasitesi, kardiyovasküler toparlanma, kardiyorespiratuar fitness bileşenleri, kardiyovasküler risk faktörleri ve yaşam kalitesi parametreleri; HIIT ve metabolik sağlıkla ilgili incelenen çalışmalarda, vücut kompoziyonu, glisemik kontrol, insülin seviyeleri, vücut yağ yüzdesi, beden kitle indeksi, vücut ağırlığı, kan laktat cevapları, ortalama arteriyel ve sistolik kan basınçları, kalp atım hızı rezervi, yağ oksidasyonu, bazal aktivite düzeyleri, kemik mineral yoğunluğu, inhibitör kontrol, bilişsel sağlık; HIIT ve performansla ilgili incelenen çalışmalarda, aerobik performans parametreleri, mitokondriyal oksidatif kapasite, kapiller yoğunluk, kalp hızı değişimleri, maksimal oksijen kapasitesi, vücut kompozisyonu, eğlence oranları gibi parametreleri değerlendirmeye alınmıştır. Sonuç olarak HIIT uygulamalarının, kardiyovasküler, metabolik ve performans yanıtlarında etkili olduğunu gösteren araştırmalar gelecek için yol gösterici olabilecektir.